Ұлттық статистика бюросы
Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі
Кәсіпорын статистикасы 
Жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің жалпы санында дара кәсіпкерлер үлесі 68,4%, шағын кәсіпкерліктегі заңды тұлғалар – 18%, шаруа немесе фермер қожалықтары – 13,5%, орта кәсіпкерліктегі заңды тұлғалар – 0,1%-ды құрады.
Ұйымдық-құқықтық нысандар бөлінісінде тіркелген субъектілердіңең көп санын дара кәсіпкерлер –1,4 млн. бірлікті, одан жұмыс істеп тұрғандар1,3 млн. бірлікті құрайды.
Жұмыспен қамтылғандар санының ең көбі шағын кәсіпкерлікке– 1,7 млн. адам және дара кәсіпкерлерге – 1,8 млн. бірлік келеді.
Шағын кәсіпкерліктің өнім шығарылымы 47,2 трлн. теңгені құрады, бұл барлық ШОК субъектілерінің жалпы өнім шығарылымынан 68,6% ды құрайды.
| 2024 жылғы 1 қаңтарға | 2023 жылғы 1 қаңтарға | |
| Шағын және орта кәсіпкерліктегі тіркелген субъектілер, бірлік | 2 178 951 | 2 026 527 |
| соның ішінде: | ||
| шағын кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 456 655 | 438 403 |
| орта кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 3 024 | 3 032 |
| дара кәсіпкерлер | 1 442 861 | 1 336 490 |
| шаруа немесе фермер қожалықтары | 276 411 | 248 602 |
| Шағын және орта кәсіпкерліктегі жұмыс істеп тұрған субъектілер, бірлік | 2 002 199 | 1 818 764 |
| соның ішінде: | ||
| шағын кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 360 268 | 340 584 |
| орта кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 2 940 | 2 924 |
| дара кәсіпкерлер | 1 369 043 | 1 234 536 |
| шаруа немесе фермер қожалықтары | 269 948 | 240 720 |
| Шағын және орта кәсіпкерліктегі жұмыспен қамтылғандар саны, адам | 4 326 316 | 4 109 741 |
| соның ішінде: | ||
| шағын кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 1 772 925 | 1 728767 |
| орта кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 395 186 | 380 081 |
| дара кәсіпкерлер | 1 808 655 | 1 678 463 |
| шаруа немесе фермер қожалықтары | 349 550 | 322 430 |
| Шағын және орта кәсіпкерліктегі өнім шығарылымы, млн. теңге | 68 710 494 | 59 221 488 |
| соның ішінде: | ||
| шағын кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 47 162 247 | 42 069 312 |
| орта кәсіпкерліктің кәсіпорындары | 12 085 620 | 9 699 892 |
| дара кәсіпкерлер | 6 729 352 | 4 468 161 |
| шаруа немесе фермер қожалықтары | 2 733 275 | 2 984 133 |
Тіркелген ШОК субъектілерінің жалпы санында жұмыс істеп тұрғандардың үлесі 91,9 % құрады, бұл өткен жылғы деңгейден 2,1 п.п. жоғары. Өңірлер бөлінісінде ең көп үлесі Түркістан (98,1%), Алматы (94,9%), Ұлытау (94,6%), Қостанай (94,5%) және Қызылорда (94,4%) облыстарында байқалады. Ең аз үлес Астана (89,2%) және Алматы (89,1%) қалаларында тіркелген.
| 2024 жылғы 1 қаңтарға | 2023 жылғы 1 қаңтарға | |||
| тіркелген ШОК субъектілерінің саны, бірлік | жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілер саны, бірлік | тіркелген ШОК субъектілерінің саны, бірлік | жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілер саны, бірлік | |
| Қазақстан Республикасы | 2 178 951 | 2 002 199 | 2 026 527 | 1 818 764 |
| Абай | 57 925 | 53 269 | 54 845 | 49 693 |
| Ақмола | 62 503 | 57 919 | 59 846 | 54 838 |
| Ақтөбе | 92 112 | 83 819 | 90 622 | 82 580 |
| Алматы | 141 877 | 134 628 | 126 343 | 116 585 |
| Атырау | 70 866 | 65 045 | 69 332 | 63 115 |
| БатысҚазақстан | 62 642 | 57 653 | 58 546 | 53 008 |
| Жамбыл | 118 621 | 106 779 | 106 194 | 92 572 |
| Жетісу | 63 584 | 58 914 | 59 523 | 53 600 |
| Қарағанды | 109 615 | 99 190 | 104 175 | 93 086 |
| Қостанай | 67 997 | 64 286 | 65 125 | 61 133 |
| Қызылорда | 71 147 | 67 180 | 71 823 | 67 145 |
| Маңғыстау | 84 971 | 79 742 | 81 619 | 75 341 |
| Павлодар | 60 689 | 54 578 | 58 274 | 52 084 |
| СолтүстікҚазақстан | 37 977 | 34 891 | 36 305 | 33 066 |
| Түркістан | 210 898 | 206 855 | 188 186 | 184 579 |
| Ұлытау | 19 858 | 18 791 | 18 760 | 17 413 |
| ШығысҚазақстан | 69 702 | 62 616 | 68 753 | 61 475 |
| Астанақаласы | 254 999 | 227 386 | 232 081 | 204 308 |
| Алматы қаласы | 381 950 | 340 132 | 353 766 | 292 734 |
| Шымкент қаласы | 139 018 | 128 526 | 122 409 | 110 409 |
| 2024 жылғы 1 қаңтарға | 2023 жылғы қаңтар-желтоқсан | 2022 жылғы 1 қаңтарға | 2022 жылғы қаңтар-желтоқсан | |
| ШОК жұмыспен қамтылғандар саны, адам | ШОК субъектілерінің өнім шығарылымы, млн. теңге | ШОК жұмыспен қамтылғандар саны, адам | ШОК субъектілерінің өнім шығарылымы, млн. теңге | |
| Қазақстан Республикасы | 4 326 316 | 68 710 494 | 4 109 741 | 59 221 488 |
| Абай | 105 110 | 1 010 989 | 99 473 | 653 473 |
| Ақмола | 142 704 | 1 597 664 | 140 914 | 1 589 934 |
| Ақтөбе | 179 474 | 2 268 851 | 181 968 | 1 774 299 |
| Алматы | 244 804 | 3 623 619 | 223 516 | 2 834 846 |
| Атырау | 148 051 | 5 064 605 | 152 405 | 6 231 472 |
| БатысҚазақстан | 125 446 | 2 318 951 | 122 440 | 2 271 359 |
| Жамбыл | 169 495 | 1 266 445 | 151 884 | 1 056 476 |
| Жетісу | 108 025 | 1 079 608 | 102 053 | 935 940 |
| Қарағанды | 243 800 | 2 719 175 | 232 552 | 2 414 804 |
| Қостанай | 163 725 | 2 076 276 | 166 315 | 2 138 576 |
| Қызылорда | 121 051 | 783 273 | 121 700 | 645 195 |
| Маңғыстау | 151 382 | 1 915 995 | 155 340 | 1 831 998 |
| Павлодар | 136 805 | 1 535 085 | 136 236 | 1 362 019 |
| СолтүстікҚазақстан | 105 713 | 992 156 | 106 426 | 1 315 747 |
| Түркістан | 287 375 | 1 867 417 | 263 611 | 1 429 254 |
| Ұлытау | 31 072 | 232 090 | 31 199 | 167 614 |
| ШығысҚазақстан | 164 169 | 1 711 604 | 157 970 | 1 409 365 |
| Астанақаласы | 515 502 | 14 720 400 | 489 593 | 11 422 861 |
| Алматы қаласы | 949 253 | 19 256 180 | 868 496 | 15 774 749 |
| Шымкент қаласы | 233 360 | 2 670 111 | 205 650 | 1 961 507 |
ШОК саласына елдің экономикалық белсенді халқының жалпы санынан 45,6% келеді. Өңірлер бөлінісінде ең көп үлес Алматы және Астана қалаларында басым. Ең аз үлес Ұлытау облысында тіркелген.
2024 жылғы 1 қаңтарда тіркелген ШОК субъектілерінің саны 2178,9мың бірлікті құрады және 2023 жылдың сәйкес күнімен (2026,5мың бірлік) салыстырғанда 7%-ға артты.
2024 жылғы 1 қаңтарда жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің саны 2002,9 мың бірлікті құрады және 2022 жылдың сәйкес күнімен (1818,8мың бірлік) салыстырғанда 9,2%-ға артты.
2024 жылғы 1 қаңтарда ШОК-та жұмыспен қамтылғандар саны 4326 мың адамды құрады, бұл 5,3%-ға көп.
2023 жылғы қаңтар-желтоқсанда ШОК субъектілерінің өнім шығарылымы 68710,5млрд. теңгені құрады және 2022 жылдың өткен кезеңімен салыстырғанда салыстырмалы бағаларда 16%-ға артты.
| Тіркелген ШОК субъектілерінің саны, бірлік | Жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің саны, бірлік | ШОК жұмыспен қамтылғандар саны, адам | ШОК субъектілерінің өнім шығарылымы, млн. теңге | |||||
| 2024 жылғы 1қаңтарға | 2023 жылғы 1 қаңтарға | 2024 жылғы 1 қаңтарға | 2023 жылғы 1 қаңтарға | 2024 жылғы 1 қаңтарға | 2023 жылғы 1 қаңтарға | 2023 жылғы қаңтар-желтоқсан | 2022 жылғы қаңтар-желтоқсан | |
| Барлығы | 2 178 951 | 2 026 527 | 2 002 199 | 1 818 764 | 4 326 316 | 4 109 741 | 68 710 494 | 59 221 488 |
| Ауыл, орман және балық шаруашылығы | 316 174 | 290 299 | 303 754 | 275 776 | 482 598 | 459 144 | 4 544 410 | 4 747 512 |
| Өнеркәсіп | 133 259 | 114 464 | 121 674 | 101 576 | 443 828 | 425 003 | 14 801 050 | 12 415 717 |
| Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу | 5 873 | 5 471 | 4 948 | 4 535 | 40 565 | 41 790 | 3 739 379 | 3 249 919 |
| Өңдеу өнеркәсібі | 120 760 | 102 527 | 111 036 | 91 628 | 363 478 | 344 797 | 9 880 438 | 8 214 241 |
| Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау | 2 306 | 2 214 | 1 971 | 1 828 | 17 293 | 17 021 | 912 132 | 738 596 |
| Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет | 4 320 | 4 252 | 3 719 | 3 585 | 22 492 | 21 395 | 269 101 | 212 961 |
| Құрылыс | 119 670 | 114 515 | 99 839 | 94 679 | 336 427 | 332 254 | 9 655 745 | 7 976 247 |
| Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу | 782 368 | 711 925 | 717 701 | 638 128 | 1 322 721 | 1 238 249 | 16 758 355 | 16 886 625 |
| Көлік және жинақтау | 100 164 | 96 473 | 90 708 | 85 484 | 217 022 | 204 880 | 4 595 622 | 3 523 749 |
| Тұру және тамақтану бойынша қызмет көрсету | 53 353 | 51 663 | 48 921 | 46 194 | 148 843 | 145 364 | 1 503 628 | 1 184 503 |
| Ақпарат және байланыс | 34 673 | 32 318 | 30 969 | 28 068 | 103 863 | 96 432 | 2 780 251 | 1 674 825 |
| Қаржы және сақтандыру қызметі | 7 623 | 8 027 | 5 311 | 5 456 | 27 760 | 24 326 | 958 147 | 755 978 |
| Жылжымайтын мүлікпен операциялар | 99 612 | 96 992 | 94 198 | 86 613 | 188 177 | 179 530 | 2 401 534 | 2 021 849 |
| Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет | 63 000 | 63 725 | 55 197 | 54 572 | 172 845 | 166 122 | 3 123 186 | 2 415 762 |
| Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет | 61 108 | 55 752 | 55 550 | 49 130 | 203 935 | 186 730 | 2 425 427 | 1 920 366 |
| Білім беру | 43 015 | 38 077 | 40 107 | 34 673 | 154 829 | 143 824 | 729 391 | 520 725 |
| Денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету | 19 641 | 17 440 | 18 382 | 16 029 | 90 797 | 92 599 | 785 683 | 660 172 |
| Өнер, ойын-сауық және демалыс | 19 300 | 17 962 | 17 437 | 15 603 | 38 633 | 36 648 | 1 640 626 | 1 126 174 |
| Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну | 325 991 | 316 895 | 302 451 | 286 783 | 394 038 | 378 636 | 2 007 439 | 1 391 284 |
Субъектілер санының, жұмыспен қамтылғандар санының және өнім шығарылымының ең көпүлесі «Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу» саласында басым.
Республика бойынша 2023 жылғы қаңтар-қыркүйекте ресми статистикалық деректерге сәйкес ЖІӨ-де ШОК үлесі 36,5% құрады және өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда0,5 п.п. көбейді.
| 2023 жылғы қаңтар-қыркүйек | 2022 жылғы қаңтар-қыркүйек | |||
| ШОК ЖҚҚ, млн. тг. | ЖІӨ-дегі үлесі (ЖӨӨ), пайызбен | ШОК ЖҚҚ, млн. тг. | ЖІӨ-дегі үлесі (ЖӨӨ), пайызбен | |
| Қазақстан Республикасы | 27 604 326,4 | 36,5 | 23 585 490,6 | 36,0 |
| Абай | 359 064,3 | 18,6 | 248 355,0 | 17,1 |
| Ақмола | 604 077,0 | 26,2 | 597 813,8 | 28,4 |
| Ақтөбе | 853 793,1 | 27,0 | 729 087,0 | 24,2 |
| Алматы | 1 462 649,7 | 47,3 | 1 155 864,9 | 45,5 |
| Атырау | 2 426 763,8 | 25,1 | 2 043 176,4 | 22,7 |
| БатысҚазақстан | 1 005 860,7 | 33,2 | 930 725,8 | 32,4 |
| Жамбыл | 391 161,5 | 20,5 | 378 655,3 | 22,8 |
| Жетісу | 386 153,3 | 32,0 | 374 385,1 | 41,0 |
| Қарағанды | 1 010 493,8 | 19,7 | 871 305,2 | 18,3 |
| Қостанай | 772 107,7 | 28,5 | 826 314,3 | 31,9 |
| Қызылорда | 331 349,1 | 17,7 | 279 456,4 | 16,9 |
| Маңғыстау | 987 477,8 | 28,0 | 975 159,1 | 30,4 |
| Павлодар | 504 207,8 | 19,8 | 464 925,2 | 18,1 |
| СолтүстікҚазақстан | 390 037,6 | 25,4 | 520 576,3 | 36,3 |
| Түркістан | 568 706,2 | 21,1 | 527 941,1 | 23,6 |
| Ұлытау | 59 773,2 | 4,9 | 58 228,9 | 5,0 |
| ШығысҚазақстан | 697 857,6 | 22,3 | 564 325,1 | 20,9 |
| Астанақаласы | 5 837 506,4 | 74,5 | 4 655 487,1 | 75,7 |
| Алматы қаласы | 7 751 580,8 | 53,1 | 6 525 835,6 | 57,5 |
| Шымкент қаласы | 1 203 705,0 | 49,2 | 857 873,0 | 40,7 |
Субъектілердің санаттарына бөлінісінде шағын кәсіпкерліктің үлесі 29,6%-ды және орта кәсіпкерліктің үлесі 6,9%-ды құрайды.
Дара кәсіпкерлік Қазақстан Республикасы азаматтарының, оралмандардың таза табыс алуға бағытталған, жеке тұлғалардың меншігіне негізделген және жеке тұлғалардың атынан, олардың тәуекелі мен мүліктік жауапкершілігі үшін жүзеге асырылатын дербес, бастамашыл қызметі болып табылады.
Жеке кәсіпкерлікті жүзеге асыру ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді ауыл шаруашылығы өнімін өндіру үшін пайдаланумен, сондай-ақ осы өнімді қайта өңдеумен және өткізумен тығыз байланысты адамдардың еңбек бірлестігі шаруа немесе фермер қожалығы деп танылады.
Экономикалық қызмет түрі-жабдық, жұмыс күші, өндірістік процестер, ақпараттық желілер мен өнімдер біріктіріліп, біртекті өнімдердің (тауарлардың, қызметтердің) құрылуына әкелетін қызмет. Экономикалық қызмет түрі шығындармен, өндіріс процесімен және өндірілген өніммен сипатталады. Әрбір тіркелген шағын кәсіпкерлік субъектісіне қосылған құнның ең көп өсуін қамтамасыз ететін, яғни негізгі болып табылатын экономикалық қызмет түрі беріледі.
Өнім шығару – барлық шығарылған өнім мен көрсетілген қызметтердің өндірушінің бағасымен көрсетілетін құны.
Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілеріне қызметі Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік Кодексімен регламенттелетін заңды тұлғалар, дара кәсіпкерлер және шаруа немесе фермер қожалықтары жатады.
Шағын кәсіпкерлік субъектілеріне заңды тұлға құрмаған дара кәсіпкерлер және жұмыскерлерінің жылдық орташа саны жүз адамнан аспайтын және жылдық орташа табысы республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарына қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің үш жүз мың еселенген мөлшерінен аспайтын кәсіпкерлікті жүзеге асыратын заңды тұлғалар жатады.
Орта кәсіпкерлік субъектілеріне шағын және ірі кәсіпкерлік субъектілеріне жатпайтын, кәсіпкерлікті жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар жатады.
