Ұлттық статистика бюросы
Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі
    Түйінді тұстар
    508 112 бірлік
    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша тіркелген заңды тұлғалар саны 508112 бірлікті құрады, оның ішінде 407439 жұмыс жасайтын заңды тұлғалар
    1 625 987 бірлік
    Тіркелген дара кәсіпкерлік субъектілерінің саны 1625987 құрады, оның ішінде 1519367 жұмыс жасайтын субъектілер.
    1 870 335 бірлік
    Тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны 2068393 бірлікті, оның ішінде жұмыс жасайтындары – 1870335 құрады.
    Мөлшері мен белсенділік белгісі бойынша тіркелген және жұмыс істеп тұрған субъектілер
    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша
    Заңды тұлғалар Дара кәсіпкерлік субъектілері Филиалдар және шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілер
    тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған тіркелген жұмыс істеп тұрған
    Барлығы 508 112 407 439 1 625 987 1 519 367 32 122 22 043 2 068 393 1 870 335
    Шағын 498 957 398 432 - - 30 976 20 911 1 813 984 1 623 651
    Орта 6 664 6 550 - - 631 621 3 008 2 922
    Ірі 2 491 2 457 - - 515 511 - -
    Субъектілер серпіні

    Жыл сайын тіркелген заңды тұлғалар санының орта есеппен 5%-ға өскені байқалады, осылай соңғы он жылда (2012-2022 жылдары) олардың саны 317926-нан 507238 дейін (189312 бірлікке немесе 59,5%-ға) өсті. Осыған байланысты негізгі өсім шағын заңды тұлғалар есебінен орын алатындығын атап өту қажет, олардың саны жыл сайын тұрақты түрде орташа 4,9%-ға көбейді. Шағын кәсіпкерліктен бөлек, орта және ірі заңды тұлғалар серпіні тұрақсыз сипатқа ие. Соңғы онжылдықта, орта және ірі заңды тұлғалар санының жыл сайынғы өсуі аясында, 2016, 2017 және 2019 жылдары олардың саны елеусіз түрде, бірақ (1,3%-ға, 1,4%-ға және 3,1%-ға сәйкесінше) төмендеді.

    2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
    Қазақстан Республикасы 317 926 338 981 353 833 360 287 383 850 412 677 433 774 446 687 461 983 481 732 507 238
    шағын 309 499 330 435 344 994 351 229 374 912 403 862 424 796 437 988 453 343 472 777 497 995
    орта 6 095 6 113 6 364 6 572 6 502 6 432 6 490 6 297 6 235 6 494 6 685
    ірі 2 332 2 433 2 475 2 486 2 436 2 383 2 488 2 402 2 405 2 461 2 558
    Тіркелген және жұмыс жасайтын заңды тұлғалар

    2023 жылғы қаңтарды 2022 жылдың желтоқсанымен салыстырғанда тіркелген заңды тұлғалар санының (0,2%-ға) өскені байқалады, өткен жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда олардың саны 5,5%-ға көбейді. Сонымен қатар жұмыс жасап тұрған заңды тұлғалар санының да – 2,0%-ға және 14,3%-ға сәйкесінше өскені байқалады. Жыл басынан бері экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген заңды тұлғалар санының барынша басым бөлігі «Көтерме және бөлшек сауда; автокөліктер мен мотоциклдерді жөндеу» саласы бойынша сақталуда, 2023 жылғы 1 ақпандағы олардың үлесі 27,9%-ды құрайды. Екінші орында – «Құрылыс» (13,4%), үшінші орында – «Өзге де қызмет түрлерін ұсыну» (9,9%). Осы үш қызмет түрінің жиынтық үлесі барлық тіркелген заңды тұлғалардың 51,2%-ын құрады.

    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша барынша көп тіркелген заңды тұлғалар саны Алматы қаласына (141102 немесе 27,8%) және Астана (95022 немесе 18,7%), және Қарағанды облысына (28476 немесе 5,6%) тиесілі. Ең аз тіркелген заңды тұлғалар саны Ұлытау (2930 және 0,6%), Абай (8068 және 1,6%) және Жетісу (7983 және 1,6%) облыстарына тиесілі.

    Қызмет түрлері және белсенділігi бойынша тіркелген заңды тұлғалар
    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша
    Барлығы Одан
    жұмыс істейтіндер оның ішінде Таратылу процесінде
    қайта тіркелгендер белсенді уақытша белсенді еместері
    Қазақстан Республикасы 508 112 407 439 57 500 206 998 142 941 5 094
    Ауыл, орман және балық шаруашылығы 20 275 17 146 1 975 8 652 6 519 118
    Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу 5 099 4 272 715 1 517 2 040 57
    Өндеу өнеркәсібі 25 686 20 310 1 989 10 545 7 776 290
    Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау 1 872 1 547 197 791 559 14
    Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өндеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет 2 768 2 204 185 1 168 851 42
    Құрылыс 68 276 52 991 6 683 19 429 26 879 1 298
    Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу 141 906 106 183 15 864 49 963 40 356 1 732
    Көлік және жинақтау 20 513 16 515 2 305 8 445 5 765 233
    Тұру және тамақтану бойынша қызмет көрсету 9 706 8 010 1 329 4 124 2 557 48
    Ақпарат және байланыс 16 324 13 777 2 904 6 992 3 881 70
    Қаржы және сақтандыру қызметі 7 988 5 619 775 2 797 2 047 137
    Жылжымайтын мүлікпен операциялар 23 555 20 174 3 278 12 169 4 727 198
    Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет 34 060 28 039 3 340 15 458 9 241 229
    Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет 24 228 20 472 2 480 12 028 5 964 150
    Мемлекеттік басқару және қорғаныс; міндетті әлеуметтік қамсыздандыру 9 581 9 294 192 8 977 125 41
    Білім беру 28 348 26 190 1 578 20 254 4 358 128
    Денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету 10 110 9 064 828 6 072 2 164 59
    Өнер, ойын-сауық және демалыс 7 548 6 221 983 3 317 1 921 43
    Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну 50 268 39 410 9 900 14 299 15 211 207
    Үй қызметшісін жалдайтын үй шаруашылықтарының қызметі, өзіндік тұтынуы үшін тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді өндіру бойынша үй шаруашылықтарының қызметі - - - - - -
    Аумақтан тыс ұйымдар мен органдардың қызметі 1 1 - 1 - -
    Өлшем мен меншік нысандары бойынша тіркелген заңды тұлғалар
    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша
      Барлығы Оның ішінде меншік нысандары және түрлері бойынша
    мемлекеттік жеке всего одан шетелдік
    мемлекеттің қаты-суымен (шетелдің қатысуынсыз) бірлескен кәсіп-орындар (шетелдің қатысуымен) совместных предприятий
    Қазақстан Республикасы 508 112 25 582 439 188    382 11 096 43 342
    Шағын 498 957 20 860 435 257    301 10 817 42 840
    Орта 6 664 3 578 2 781    34    167    305
    Ірі 2 491 1 144 1 150    47    112    197
    Тіркелген және жұмыс жасайтын жеке кәсіпкерлік субъектілері (ЖК және ЖКС)

    2023 жылғы қаңтарды 2022 жылдың желтоқсанымен салыстырғанда кейбір тіркелген жеке кәсіпкерлік субъектілерінің (2,6%-ға) өскені байқалады, өткен жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда олардың саны 26,4%-ға көбейді. Сонымен қатар жұмыс жасайтын жеке кәсіпкерлік субъектілер санының да 3,0%-ға және 32,0%-ға сәйкесінше өскені байқалады. Жыл басынан бері экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген жеке кәсіпкерлік субъектілерінің барынша басым бөлігі «Көтерме және бөлшек сауда; автокөліктер мен мотоциклдерді жөндеу» саласы бойынша сақталуда, 2023 жылғы 1 ақпандағы олардың үлесі 36,6%-ды құрайды. Екінші орында «Өзге де қызмет түрлерін ұсыну » (18,4%), үшінші орында «Ауыл, орман және балық шаруашылығы» (16,1%). Осы үш қызмет түрінің жиынтық үлесі барлық тіркелген жеке кәсіпкерлік субъектілердің 71,1%-ын құрайды.

    Қызмет түрлері бойынша тіркелген және жұмыс жасайтын жеке кәсіпкерлік субъектілері
    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша
      Барлығы Оның ішінде іске асыратындар:
    тіркелген жұмыс істейтін жеке кәсіпкерлік түрінде бірлескен кәсіпкерлік түрінде
    тіркелген жұмыс істейтін тіркелген жұмыс істейтін
    Барлығы 1 625 987 1 519 367 1 553 828 1 448 075 72 159 71 292
    Ауыл, орман және балық шаруашылығы 262 576 251 713 190 528 180 509 72 048 71 204
    Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу    578    552    578    552 - -
    Өңдеу өнеркәсібі 82 551 77 368 82 541 77 358    10    10
    Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау    535    479    535    479 - -
    Сумен жабдықтау; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет 1 866 1 710 1 865 1 709    1    1
    Құрылыс 47 535 43 756 47 534 43 755    1    1
    Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу 594 755 559 919 594 738 559 905    17    14
    Көлік және жинақтау 77 696 71 001 77 686 70 994    10    7
    Тұру және тамақтану бойынша қызмет көрсету 42 954 39 411 42 950 39 407    4    4
    Ақпарат және байланыс 17 131 15 605 17 131 15 605 - -
    Қаржы және сақтандыру қызметі    577    503    577    503 - -
    Жылжымайтын мүлікпен операциялар 83 931 75 522 83 906 75 501    25    21
    Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет 30 807 28 010 30 806 28 009    1    1
    Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет 34 842 32 186 34 833 32 177    9    9
    Мемлекеттік басқару және қорғаныс; міндетті әлеуметтік қамсыздандыру    122    120    122    120 - -
    Білім беру 24 482 22 836 24 481 22 835    1    1
    Денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету 9 606 9 066 9 606 9 066 - -
    Өнер, ойын-сауық және демалыс 13 569 12 294 13 568 12 293    1    1
    Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну 299 874 277 316 289 778 277 298    31    18
    Тіркелген және жұмыс жасайтын филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары

    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша тіркелген филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының саны 32122 бірлікті құрады, оның ішінде жұмыс жасайтыны - 22043. Барынша көп тіркелген филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының саны Алматы қаласына (3842 немесе 12,0%) және Астана қаласына (3750 немесе 11,7%), және Қарағанды облысына (2140 немесе 6,7%) тиесілі. Экономикалық қызмет түрлері бойынша тіркелген филиалдар мен шетелдік заңды тұлға филиалдарының барынша басым үлесі «Өзге де қызмет түрлерін ұсыну» (12892 немесе 40,1%), «Көтерме және бөлшек сауда; автокөліктер мен мотоциклдерді жөндеу» (4702 немесе 14,6%) және «Құрылыс» (2214 немесе 6,9%) салаларына жатады.

    Өлшем мен меншік нысандары бойынша тіркелген және жұмыс істейтін филиалдар
    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша
    Барлығы Оның ішінде меншік нысандары және түрлері бойынша
    мемлекеттік жеке барлығы одан шетелдік
    мемлекеттің қаты-суымен (шетелдің қатысуынсыз) бірлескен кәсіп-орындар (шетелдің қатысуымен) совместных предприятий
    Қазақстан Республикасы 28 076 2 235 24 516    255    729 1 325
    Шағын 26 977 2 039 23 661    228    681 1 277
    Орта    607    109    471    12    20    27
    Ірі    492    87    384    15    28    21
    Өлшем мен белсенділік белгісі бойынша тіркелген шетелдік филиалдары
    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша
    Барлығы Одан
    жұмыс істейтіндер Оның ішінде Таратылу процесінде
    қайта тіркелгендер белсенді уақытша белсенді еместері
    Қазақстан Республикасы 4 046 2 415 348 1 024 1 043 86
    Шағын 3 999 2 370 348 979 1 043 85
    Орта 24 22 - 22 - 1
    Ірі 23 23 - 23 - -
    Тіркелген және жұмыс жасайтын заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік және бірлескен меншік нысаны бар шетелдік заңды тұлға филиалдары

    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша шетелдік меншік нысанымен тіркелген заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары саны өткен жылғы сәйкес мерзіммен салыстырғанда 28,8%-ға көбейді. Бірлескен меншік нысанымен тіркелген заңды тұлғалар мен филиалдар 1,7%-ға артты.

    Экономикалық қызмет түрлері бөлінісінде тіркелген заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік және бірлескен меншік нысаны бар шетелдік заңды тұлға филиалдарының барынша басым үлесі «Көтерме және бөлшек сауда; автокөліктер мен мотоциклдерді жөндеу» – 37,4%, «Өзге де қызмет түрлерін ұсыну» – 11,5%, «Құрылыс» – 10% салаларына тиесілі.

    Шетелдік мен бірлескен меншік нысанымен тіркелген және жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары*
    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша
      Заңды тұлғалар, филиалдар мен шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары
    шетелдік меншік бірлескен меншік
    тіркелген жұмыс істейтін тіркелген жұмыс істейтін
    Қазақстан Республикасы 48 713 37 848 11 825 8 642
    Ресей 19 317 16 312 5 018 3 899
    Туркия 5 097 3 765 782 491
    Қытай 3 292 1 843 758 482
    Қырғызстан 2 930 2 302 392 295
    Өзбекстан 2 960 2 322 687 493
    Украина 1 266 981 382 284
    Әзірбайжан 1 184 941 209 146
    Германия 914 728 535 396
    Корея Республикасы 842 593 188 123

    * Тіркелген заңды тұлғалар, филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары ең көп 10 көшбасшы ел

    Тіркелген және жұмыс жасайтын шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері

    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша жұмыс істеп тұрған ШОК субъектілерінің саны өткен жылғы сәйкес мерзіммен салыстырғанда 28,3%-ға көбейді. ШОК субъектілерінің жалпы санындағы жеке кәсіпкерлердің үлесі 68,2%-ды, шағын кәсіпкерлік заңды тұлғалары– 18,6%, шаруа немесе фермер қожалықтары – 13%, орта кәсіпкерлік заңды тұлғалары – 0,2%-ды құрады.

    Экономикалық қызмет түрлері бөлінісінде тіркелген шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің барынша басым үлесі «Көтерме және бөлшек сауда; автокөліктер мен мотоциклдерді жөндеу» – 35,6%; «Өзге де қызмет түрлерін ұсыну» – 15,9%. «Ауыл, орман және балық шаруашылығы» – 13,6% салаларына тиесілі .

    Қазақстан Республикасындағы аумақтар бөлісінде тіркелген және жұмыс істеп тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілер саны
    2023 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша
    тіркелген Жұмыс істейтіндер
    Қазақстан Республикасы 2 068 393 1 870 335
    Абай 56 173 51 159
    Ақмола 60 649 55 756
    Ақтөбе 92 286 84 760
    Алматы 129 523 120 135
    Атырау 70 717 64 605
    Батыс Қазақстан 59 721 54 398
    Жамбыл 108 937 95 595
    Жетісу 60 552 54 809
    Қарағанды 105 876 95 055
    Қостанай 66 065 62 218
    Қызылорда 72 624 68 257
    Маңғыстау 83 766 77 617
    Павлодар 59 044 52 888
    Солтүстік Қазақстан 36 615 33 465
    Түркістан 194 625 191 073
    Ұлытау 19 241 17 937
    Шығыс Қазақстан 69 498 62 528
    Астана қаласы 236 228 208 980
    Алматы қаласы 359 880 304 446
    Шымкент қаласы 126 373 114 654
    Глоссарий

    Жеке кәсіпкерлік – бұл Қазақстан Республикасы азаматтарының, қандастардың таза кіріс алуға бағытталған, жеке тұлғалардың өздерінің меншігіне негізделген және жеке тұлғалар атынан, олардың тәуекел етуімен және мүліктік жауапкершілігімен жүзеге асырылатын дербес, бастамашыл қызметі. Жеке кәсіпкерлік өзіндік немесе бірлескен кәсіпкерлік түрінде жүзеге асырылады.

    Өзіндік кәсіпкерлікті бір жеке тұлға өзіне меншік құқығымен тиесілі мүлік негізінде, сондай-ақ мүлікті пайдалануға және (немесе) оған иелік етуге жол беретін өзге де құқыққа орай дербес жүзеге асырады.

    Бірлескен кәсіпкерлікті жеке тұлғалар (жеке кәсіпкерлер) тобы өздеріне ортақ меншік құқығымен тиесілі мүлік негізінде, сондай-ақ мүлікті бірлесіп пайдалануға және (немесе) оған иелік етуге жол беретін өзге де құқыққа орай жүзеге асырады.

    Кәсіпкерлік субъектілерінің санаттары – қызметкерлердің орташа жылдық саны мен орташа жылдық табысқа байланысты кәсіпкерлік субъектілері мына топтарға жатады: "шағын кәсіпкерлік субъектілері", оның ішінде микрокәсіпкерлік субъектілері; орта кәсіпкерлік субъектілері; ірі кәсіпкерлік субъектілері. Мемлекеттік статистика мақсаты үшін тек қана қызметкерлердің орташа жылдық саны белгісі ғана пайдаланылады.

       Қызметтің негізгі түрі – шаруашылық жүргізуші субъект жүзеге асыратын қызметтің кез келген басқа түріне қосылған құн салығынан асатын қызмет түрі;

    Қосылқы қызмет түрі – үшінші тұлғалар үшін өнімді (тауарды және қызметті) өндіру мақсатында жүзеге асырылатын негізгіден басқа қызмет түрі.

    Әдістемелік түсіндірмелер

    Барлық ұсынылған көрсеткіштер Статистикалық бизнес-тіркелім негізінде қалыптасқан, ол заңды тұлғалар, филиалдар және шетелдік заңды тұлға филиалдары, сондай-ақ тіркеу органдарында тіркеуден немесе қайта тіркеуден өткен жеке кәсіпкерлік субъектілері туралы ақпаратты қамтиды.

    Ұсынылған кестелер тіркелген және жұмыс жасап тұрған заңды тұлғалардың, филиалдардың және шетелдік заңды тұлға филиалдарының, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің, сондай-ақ өңірлер бөлінісі мен қызмет түрлері бойынша, меншік нысандары бойынша, мөлшері бойынша шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің санын көрсетеді.

    Қызмет түрлері қолданыстағы Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішіне (ЭҚЖЖ) сәйкес ұсынылған. Бірнеше қызмет түрлерін жүзеге асыратын субъектілер ең көп қосылған құн өсімін қамтамасыз ететін, негізгі қызмет бойынша есептеледі.

    Статистикалық бизнес-тіркелімде жұмыс жасайтын субъектілерге мыналар жатады:

    • дәл қазіргі уақытта экономикалық қызметті жүзеге асыратын, яғни белсенді субъектілер;
    • жаңадан тіркелген және экономикалық қызметті әлі жүзеге асырмағандар;
    • уақытша қызметін тоқтатқан субъектілер.

    «Қызметкерлердің саны бойынша заңды тұлғалардың, филиалдар мен өкілдіктердің, сондай-ақ жеке кәсіпкерлік субъектілерінің өлшемділігі жіктеуішіне» сәйкес мөлшері бойынша қызметкерлердің жалпы жылдық санына байланысты субъектілерді 3 топқа бөлу қарастырылған:

    • шағын (100 адамға дейін);
    • орта (101ден 250 адамға дейін);
    • ірі (250 адамнан астам).

    Филиалдары бар заңды тұлғалар оның барлық филиалдарындағы қызметкерлерінің тізімдік санымен бірге есептеледі.

    Шығаруға жауапты:
    Статистикалық тіркелімдер және жіктелімдер департаменті
    Департамент директоры:
    Г. Шукалова
    Тел. +7 7172 749543
    Орындаушы:
    Р.Махсотова
    Тел. +7 7172 74-92-89
    E-mail: ra.makhsotova@aspire.gov.kz
    Мекенжай:
    010000, Астана қаласы
    Мәңгілік ел даңғылы, 8
    Министрліктер үйі, 4-кіреберіс
    Онлайн кеңесші