Өткен жылғы қыркүйекпен салыстырғанда бағаның өсуі қырыққабатқа 74,3%, күрішке – 41,3%, жүзімге – 37,9%, апельсинге – 32,8%, консервіленген сүтке – 26,4%, газдалмаған сусындарға – 23,9%, сәбізге – 23,4%, минералды суға – 20,8%, пастерленген сүтке – 18,2%, майлылығы 2,5% айранға – 17,5%, қаймаққа – 16,6%, тоқаш және ұннан дайындалатын өнімдерге – 15,9%, сары майға – 14,8%, жұмыртқаға – 13,6%, макарон өнімдеріне – 12,6%, шайға – 11,5% белгіленді. Бағаның төмендеуі қарақұмық жармасына – 18,3%, құмшекерге – 18,1%, сарымсаққа – 15,9%, күнбағыс майына 14,8% байқалды.

Баға деңгейі жуғыш және тазалағыш құралдарға – 20,3%, жеке қолданылатын тауарларға – 18,3%, жиһаз және үйге қажетті заттарға – 15,8%, ыдысқа – 15,3%, киім және аяқ киімге – 13,3%, құрылыс материалдарына 9,4% өсті. Дизель отыны – 34,4%, бензин – 13,4%, сұйытылған газ баллондағы 13,1% қымбаттады.

Баға демалыс және спорттық іс-шаралар саласындағы қызметтерге, кешенді демалыстарды ұйымдастыру қызметтеріне – 16,5%-дан, санаторийлер қызметтеріне – 15,8%, денсаулық сақтау қызметтеріне – 15,4%, шаштараздар мен жеке қызмет көрсету орындары қызметтеріне – 13,8%, қоғамдық тамақтандыру қызметтеріне – 12,6%, қонақ үйлер қызметтеріне – 11,6%, білім беру қызметтеріне 10,2% жоғарылады. Жолаушылар темір жол көлігі қызметтері – 10,5%, әуе көлігі қызметтері 6,8% қымбаттады.

Тарифтер қоқыс шығаруға – 34,9%, су бұруға – 23,5%, ыстық суға – 16,9%, электр энергиясына, суық суға – 15,2%-дан, тұрғын үйді күтіп ұстауға, орталықтан жылытуға 10,1%-дан өсті.

Өңірлер бөлінісінде 2023 жылғы қыркүйекте жылдық мәнде орташа республикалық деңгейден асатын инфляцияның ең жоғары деңгейі Ақмолада (13,2%), Жетісуда (12,7%), Солтүстік Қазақстан облысында (12,6%) қалыптасты.

2022 жылғы қыркүйекпен 2023 жылғы қыркүйек аралығында Қазақстан Республикасындағы инфляциясына тауарлардың негізгі топтарының үлесі.

Инфляция – бұл халық жеке тұтыну үшін сатып алатын тауарлар мен қызметтердің белгіленген тізіміне бағаның орташа деңгейінің уақыт бойынша өзгеруін сипаттайтын көрсеткіш.

Салым – көрсеткіш бойынша пайыздық өзгерістің инфляцияның жалпы мәніне әсер ету.

Инфляция деңгейін сипаттайтын тұтыну бағаларының индексі халық жеке тұтыну үшін сатып алатын тауарлар мен қызметтерге бағаның жалпы деңгейінің уақыт бойынша өзгеруін көрсетеді.

Тұтыну бағаларының индексін есептеу екі көзден алынған ақпарат негізінде жүргізіледі:

• осы мақсаттар үшін арнайы іріктелген сауда нүктелерінде және қызмет көрсету орындарында оларды тікелей тіркеу арқылы жиналған бағалардың өзгеруі туралы деректер;
• халықтың нақты тұтыну шығыстарының құрылымы бөлігінде үй шаруашылықтарын зерттеу материалдары.

Бағалардың өзгеруі туралы ақпарат жинау қалалар мен аудан орталықтарының іріктемелі тобы бойынша, барлық облыс орталықтарында, республикалық маңызы бар қалаларда және астанада жүзеге асырылады. Сауда және қызмет көрсету саласының базалық кәсіпорындарын таңдау жергілікті жерлерде жүзеге асырылады. Зерттеуге әртүрлі сауда жағдайлары бар және жаппай сұранысқа ие тауарларды (қызметтерді) үнемі өткізетін кәсіпорындар ұсынылуы үшін сауданың және ақылы қызметтердің барлық түрлерінің объектілері іріктеледі.

Тұтыну бағаларын байқау және ТБИ есептеу үшін тауарлар мен қызметтер жиынтығы Қазақстанның барлық өңірлері үшін олардың бірыңғай іріктемесін білдіреді. Тауарлар мен қызметтердің тізімі 508 позициядан тұрады, оған халықтың тұтынуында ең көп үлес салмағын алатын ең өкілді түрлер кіреді.

Бағалар туралы ақпарат жинауды баға тіркеушілері тауарды (көрсетілетін қызметті) өткізу орындарында тікелей жүргізеді. Тексеру жүргізілген күні төленген тауарлардың бағасы, салықтарды қоса алғанда, бірақ оларды жеткізгені үшін қосымша алымдарды қоспағанда тіркеледі.

• Тұтыну бағаларының индексі және туынды көрсеткіштер
• Қазақстан Республикасындағы жекелеген тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің бөлшек сауда бағалары
• Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына баға индексі және орташа бағалар